บันทึกการเรียนการสอนครั้งที่ 2
วัน อังคาร ที่ 20 มกราคม 2558
วัน พฤหัสบดี ที่ 22 มกราคม 2558
ความหมายของศิลปะหมายถึง งานที่มนุษย์ใช้สติปัญญาสร้างสรรค์ขึ้นด้วยความปราณีต วิจิตบรรจง งานศิลปะจึงไม่ใช้สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่เป็นผลงานที่มนุษย์ใช้ปัญญา ความศรัทธา และความพากเพียรพยายามสร้างสรรค์ขึ้นมาใหม่
ความสำคัญ 1. ตอบสนองความต้องการของเด็ก เช่น ต้องการวาดรูป ระบายสี
2. เป็นพึ้นฐานทางการศึกษา ด้านร่างกาย ด้านอารมณ์ ด้านสังคม และด้านสติปัญญา
ทฤษฎีโครงสร้างทางสติปัญญาของกิลฟอร์ด
กิลฟอร์ด อธิบายความสามารถของสมองออกเป็น 3 มิติ
มิติที่ 1 เนื้อหา คือมิติเกี่ยวกับข้อมูล หรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด แบ่งเป็น 4 ลักษณะ ภาพ สัญลักษณ์ ภาษา พฤติกรรม
มิติที่ 2 วิธีการคิด คือมิติที่เเสดงลักษณะการทำงานของสมอง มี 5 ลักษณะ การรู้จัก การเข้าใจ การจำ การคิดเเบบอเนกนัย การคิดเเบบเอกนัย และการประเมินค่า
มิติที่ 3 ผลของการคิด คือมิติที่เเสดงถึงผลที่ได้จากการทำงานของสมอง จากมิติที่ 1 + มิติที่ 2 มี 6 ลักษณะ หน่วย จำพวก ความสัมพันธ์ ระบบ การเเปลงรูป และการประยุกต์
ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์
ทอร์แรนซ์ มีเเนวคิดเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์ประกอบด้วย
- ความคิดคล่องเเคล่ว
- ความคิดยืดหยุ่น
- ความคิดริเริ่ม
แบ่งความคิดสร้างสรรค์ เป็น 5 ขั้น
- ขั้นการค้นพบความจริง
- ขั้นการค้นพบปัญหา
- ขั้นการตั้งสมมุติฐาน
- ขั้นการค้นพบคำตอบ
- ขั้นยอมรับผลการค้นพบ
ทฤษฎีความคิดสองลักษณะ
คือ การทำงานของสมองสองซีก ที่ทำงานเเตกต่างกัน
สมองซีกซ้าย ทำงานส่วนของการคิดที่เป็นเหตุผล
สมองซีกขวา ทำงานส่วนจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์
ทฤษฎีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์
การ์ดเนอร์ แบ่งความสามารถทางสติปัญญาของคนไว้ 9 ด้าน ได้เเก่
1. ความสามารถด้านภาษา 2. ด้านดนตรี 3.ด้านกีฬาและการเคลื่อนไหวของร่างกาย 4.ด้านมนุษยสัมพันธ์ 5.ด้านธรรมชาติศึกษา 6.ด้านการเเก้ปัญหา 7.ด้านตรรกวิทยาและคณิตศาสตร์ 8.ด้านมิติสัมพันธ์ 9.ด้านจิตวิเคราะห์
ทฤษฎีโอตา
เดวิส และซัลลิเเวน กล่าวว่า ความคิดสร้างสรรค์มีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคนและสามารถพัฒนาให้สูงขึ้นได้ จากการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ตามรูปแบบโอตา เเบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ได้เเก่
- ขั้นที่1 การตระหนัก
- ขั้นที่ 2 ความเข้าใจ
- ขั้นที่ 3 เทคนิควิธี
- ขั้นที่ 4 การตระหนักในความจริงของสิ่งต่างๆ
พัฒนาการทางศิลปะ
ขั้นที่1 ขีดเขี่ย
ขั้นขีดเขี่ย (Placement stage) เป็นขั้นการทดลองให้เด็ก อายุ 2 ขวบ หรือ3 ขวบขีดๆ เขียนๆตามธรรมชาติของเด็ก ซึ่งมักจะขีดเขี่ยเป็นเส้นตรงบ้างโค้งบ้างลงบนกระดาษที่พื้นผิวของวัสดุอื่นๆ โดยปราศจากการควบคุมเด็กๆ จะแสดงความรู้สึกนึกคิดของตน โลกของเขานั้นมีการขีดๆ เขียนๆ นับเป็นพื้นฐานการพัฒนาตนเองของเด็ก งานศิลปะของเด็กเป็นการแสดงความคิดความรู้สึกอันเป็นเอกลักษณ์ในแต่ละขั้นตอนของการพัฒนาของชีวิตในความหมายนี้คืองานศิลป์ โดยการขีดๆเขียนๆจะเป็นการแสดงออกของเด็กแต่ละอันเป็นเอกลักษณ์ของเขาเองการศึกษาถึงรูปแบบต่างๆของการวางตำแหน่งของภาพของเด็กยกตัวอย่างเช่นเด็กอาจจะขีดเขียนลงกระดาษด้านซ้ายด้านขวาหรือตรงกลางของกระดาษ เคลล็อกได้จำแนกตำแหน่งของการขีดๆเขียนๆของเด็กออกเป็น17ตำแหน่งและยังได้รับการยืนยันจากนักค้นคว้าอื่นๆว่าเด็กจะใช้รูปแบบของการวางตำแหน่งเหล่านี้ในการฝึกฝนในขั้นแรก ในแต่ละรูปแบบก็จะพบในแต่ละขั้นของการพัฒนาของเด็กเมื่อเด็กพบวิธีการขีดๆ เขียนๆเด็กก็จะพัฒนาตำแหน่งของภาพด้วยซึ่งก็กลายเป็นส่วนหนึ่งที่สะสมอยู่ตัวเด็กตลอดเวลาของการพัฒนาด้านศิลปะจนกระทั่งโตเป็นผู้ใหญ่
ขั้นที่ 2 - ขีดเขียนเป็นรูปร่าง
ขั้นขีดเขียนเป็นรูปร่าง (Shape stage) การทดลองนี้ทำกับเด็กอายุ 3 หรือ4 ขวบ ซึ่งจะพบว่าการขีดๆเขียนๆของเขาเริ่มจะมีรูปร่างขึ้นหลังจาก Placemen stage ไม่นานเด็กอายุ 3 หรือ 4 ขวบเริ่มจะขีดๆเขียนๆเป็นรูปร่างขึ้นถ้าสังเกตอย่างใกล้ชิดจะพบว่าเด็กจะค่อยๆเปลี่ยนจากการขีดเขียนเป็นเส้นๆไปเป็นแบบที่เป็นรูปเป็นร่าง โดยขั้นแรกเด็กจะขีดๆเขียนๆโดยลากเส้นไปมาหลายครั้งด้วย สีเทียน ดินสอหรือพู่กัน รูปร่างของภาพจะมีความหมายและค่อยๆชัดเจนขึ้น แต่ไม่มีเส้นขอบเขตที่ชัดเจนหลังจากนั้นเด็กจะค่อยๆค้นพบรูปร่างต่างๆในขณะเดียวกันเส้นที่แสดงขอบเขตของรูปร่างก็ชัดเจนขึ้นเด็กจะวาดรูปร่างที่คุ้นเคยได้เช่น วงกลมวงรีสี่เหลี่ยมจัตุรัสสี่เหลี่ยมผืนผ้าสามเหลี่ยมและรูปกากบาทฯลฯรูปแต่ละรูปเป็นการเรียนรู้ด้วยตนเองด้วยการฝึกฝนการขีดๆเขียนๆตลอดเวลา
ขั้นที่3 รู้จักออกแบบ (Design stage) ขั้นนี้เด็กเริ่มมีความสามารถรวมการขีดๆ
เขียนๆ ที่เป็นรูปร่างเข้าด้วยกัน ทำให้เกิดเป็นรูปโครงสร้างหรือเค้าโครงในช่วงนี้เด็กเริ่มจะนำรูปร่างต่างๆมารวมกันเป็นโครงสร้างที่คุ้นเคยเช่นการนำเอากากบาทใส่ลงในสี่เหลี่ยมผืนผ้า (รูปที่1) หรือรูปวงกลมเล็กใส่ลงในวงกลมใหญ่(รูปที่2)รูปที่1รูปที่2เมื่อเด็กนำเอารูปร่างต่างๆมารวมกัน เช่นนี้ก็แสดงว่าเด็กเริ่มเข้าสู่ขั้นตอนที่เรียกว่าขั้นรู้จักออกแบบเด็กเรียนรู้ว่ารูปร่างต่างๆเหล่านั้นสามารถขยับตำแหน่งได้เช่นวางติดกัน วางใกล้ๆกันหรือวางห่างๆกันหรือนำรูป 2 หรือ 3 หรือมากกว่ามารวมกันเป็นแบบนอกจากนี้เด็กยังสามารถรวมวัตถุรูปทรงต่างๆเข้าด้วยกันมีความสามารถและรู้ว่าวัตถุต่างๆมีสีรูปร่างน้ำหนักคุณภาพและมีชื่อเรียกการที่เด็กเอากากบาทใส่ลงในสี่เหลี่ยมผืนผ้าหรือเอาวงกลมเล็กใส่ลงในวงกลมใหญ่ เด็กจะได้เพิ่มประสบการณ์ในการเห็น และเพิ่มความมีไหวพริบขึ้น
ขั้นที่ 4 การวาดแสดงเป็นภาพ
ขั้นการวาดแสดงเป็นภาพ (Pictorial stage) ขั้นนี้เป็นขั้นขีดๆเขียนๆของเด็กอายุ
4 หรือ 5 ขวบ ซึ่งเริ่มจะแยกแยะวัตถุที่เหมือนกันตามมาตรฐานของผู้ใหญ่ได้ขั้นนี้ เป็นขั้นต่อจากขั้นรู้จักออกแบบ (Design stage)เด็กอายุ4และ5ขวบจะเริ่มเขียนรูปแบบที่ให้ภาพชัดเจนพอที่ผู้ใหญ่จะรู้ได้ ขั้นตอนนี้แสดงถึงความเป็นเด็กที่โตขึ้น และมีจินตนาการเด็กจะสามารถรวมขั้นตอนต่างๆที่ผ่านมาข้างต้นทั้งหมดเข้าด้วยกัน เพื่อมุ่งไปสู่งานที่เป็นจริงและเป็นการแสดงถึงงานศิลปะด้วยจากการเริ่มต้นวาดรูปวงกลมอาจจะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการค้นพบความสัมพันธ์ของศิลปะตัวอย่างเช่นการลากเส้นรัศมีออกจากจุดศูนย์กลางหรือออกจากลงกลมก็ดูเหมือนเป็นแสงอาทิตย์ที่ออกจากดวงอาทิตย์ (รูปที่ 5)หรือบางทีอาจจะดัดแปลงเป็นรูปตะขาบได้(รูปที่ 6)รูปที่5 รูปที่6งานศิลป์โดยเฉพาะรูปนี้เป็นขบวนการของความคิดสร้างสรรค์อันมีเอกลักษณ์ของตัวมันเองพระอาทิตย์หรือตะขาบเกิดจากการรวมของเส้นและวงกลมทำให้เห็นรูปดังกล่าวมากกว่าจะเห็นเป็นวงกลมและเส้นเป็นความจริงที่ว่างานศิลป์ในแต่ละส่วนจะมีความสัมพันธ์กับภาพทั้งภาพเช่นเดียวกับมีความสัมพันธ์กับส่วนอื่นๆ
สรุปได้ว่า พัฒนาการของเด็กปฐมวัย เป็นพัฒนาการที่มีลักษณะเฉพาะของเด็กแต่ละคนซึ่งจะมีพัฒนาการแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆเช่นการอบรมเลี้ยงดูสภาพแวดล้อมการส่งเสริมพัฒนาการที่ถูกต้องพร้อมทั้งการสนับสนุนด้านร่างกายโดยเฉพาะในเรื่องการให้กำลังใจเป็นสิ่งที่สำคัญยิ่งในการพัฒ
นาความคิดสร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัยให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
กิลฟอร์ด อธิบายความสามารถของสมองออกเป็น 3 มิติ
มิติที่ 1 เนื้อหา คือมิติเกี่ยวกับข้อมูล หรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด แบ่งเป็น 4 ลักษณะ ภาพ สัญลักษณ์ ภาษา พฤติกรรม
มิติที่ 2 วิธีการคิด คือมิติที่เเสดงลักษณะการทำงานของสมอง มี 5 ลักษณะ การรู้จัก การเข้าใจ การจำ การคิดเเบบอเนกนัย การคิดเเบบเอกนัย และการประเมินค่า
มิติที่ 3 ผลของการคิด คือมิติที่เเสดงถึงผลที่ได้จากการทำงานของสมอง จากมิติที่ 1 + มิติที่ 2 มี 6 ลักษณะ หน่วย จำพวก ความสัมพันธ์ ระบบ การเเปลงรูป และการประยุกต์
ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์
ทอร์แรนซ์ มีเเนวคิดเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์ประกอบด้วย
- ความคิดคล่องเเคล่ว
- ความคิดยืดหยุ่น
- ความคิดริเริ่ม
แบ่งความคิดสร้างสรรค์ เป็น 5 ขั้น
- ขั้นการค้นพบความจริง
- ขั้นการค้นพบปัญหา
- ขั้นการตั้งสมมุติฐาน
- ขั้นการค้นพบคำตอบ
- ขั้นยอมรับผลการค้นพบ
ทฤษฎีความคิดสองลักษณะ
คือ การทำงานของสมองสองซีก ที่ทำงานเเตกต่างกัน
สมองซีกซ้าย ทำงานส่วนของการคิดที่เป็นเหตุผล
สมองซีกขวา ทำงานส่วนจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์
ทฤษฎีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์
การ์ดเนอร์ แบ่งความสามารถทางสติปัญญาของคนไว้ 9 ด้าน ได้เเก่
1. ความสามารถด้านภาษา 2. ด้านดนตรี 3.ด้านกีฬาและการเคลื่อนไหวของร่างกาย 4.ด้านมนุษยสัมพันธ์ 5.ด้านธรรมชาติศึกษา 6.ด้านการเเก้ปัญหา 7.ด้านตรรกวิทยาและคณิตศาสตร์ 8.ด้านมิติสัมพันธ์ 9.ด้านจิตวิเคราะห์
ทฤษฎีโอตา
เดวิส และซัลลิเเวน กล่าวว่า ความคิดสร้างสรรค์มีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคนและสามารถพัฒนาให้สูงขึ้นได้ จากการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ตามรูปแบบโอตา เเบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ได้เเก่
- ขั้นที่1 การตระหนัก
- ขั้นที่ 2 ความเข้าใจ
- ขั้นที่ 3 เทคนิควิธี
- ขั้นที่ 4 การตระหนักในความจริงของสิ่งต่างๆ
พัฒนาการทางศิลปะ
ขั้นที่1 ขีดเขี่ย
ขั้นขีดเขี่ย (Placement stage) เป็นขั้นการทดลองให้เด็ก อายุ 2 ขวบ หรือ3 ขวบขีดๆ เขียนๆตามธรรมชาติของเด็ก ซึ่งมักจะขีดเขี่ยเป็นเส้นตรงบ้างโค้งบ้างลงบนกระดาษที่พื้นผิวของวัสดุอื่นๆ โดยปราศจากการควบคุมเด็กๆ จะแสดงความรู้สึกนึกคิดของตน โลกของเขานั้นมีการขีดๆ เขียนๆ นับเป็นพื้นฐานการพัฒนาตนเองของเด็ก งานศิลปะของเด็กเป็นการแสดงความคิดความรู้สึกอันเป็นเอกลักษณ์ในแต่ละขั้นตอนของการพัฒนาของชีวิตในความหมายนี้คืองานศิลป์ โดยการขีดๆเขียนๆจะเป็นการแสดงออกของเด็กแต่ละอันเป็นเอกลักษณ์ของเขาเองการศึกษาถึงรูปแบบต่างๆของการวางตำแหน่งของภาพของเด็กยกตัวอย่างเช่นเด็กอาจจะขีดเขียนลงกระดาษด้านซ้ายด้านขวาหรือตรงกลางของกระดาษ เคลล็อกได้จำแนกตำแหน่งของการขีดๆเขียนๆของเด็กออกเป็น17ตำแหน่งและยังได้รับการยืนยันจากนักค้นคว้าอื่นๆว่าเด็กจะใช้รูปแบบของการวางตำแหน่งเหล่านี้ในการฝึกฝนในขั้นแรก ในแต่ละรูปแบบก็จะพบในแต่ละขั้นของการพัฒนาของเด็กเมื่อเด็กพบวิธีการขีดๆ เขียนๆเด็กก็จะพัฒนาตำแหน่งของภาพด้วยซึ่งก็กลายเป็นส่วนหนึ่งที่สะสมอยู่ตัวเด็กตลอดเวลาของการพัฒนาด้านศิลปะจนกระทั่งโตเป็นผู้ใหญ่
ขั้นที่ 2 - ขีดเขียนเป็นรูปร่าง
ขั้นขีดเขียนเป็นรูปร่าง (Shape stage) การทดลองนี้ทำกับเด็กอายุ 3 หรือ4 ขวบ ซึ่งจะพบว่าการขีดๆเขียนๆของเขาเริ่มจะมีรูปร่างขึ้นหลังจาก Placemen stage ไม่นานเด็กอายุ 3 หรือ 4 ขวบเริ่มจะขีดๆเขียนๆเป็นรูปร่างขึ้นถ้าสังเกตอย่างใกล้ชิดจะพบว่าเด็กจะค่อยๆเปลี่ยนจากการขีดเขียนเป็นเส้นๆไปเป็นแบบที่เป็นรูปเป็นร่าง โดยขั้นแรกเด็กจะขีดๆเขียนๆโดยลากเส้นไปมาหลายครั้งด้วย สีเทียน ดินสอหรือพู่กัน รูปร่างของภาพจะมีความหมายและค่อยๆชัดเจนขึ้น แต่ไม่มีเส้นขอบเขตที่ชัดเจนหลังจากนั้นเด็กจะค่อยๆค้นพบรูปร่างต่างๆในขณะเดียวกันเส้นที่แสดงขอบเขตของรูปร่างก็ชัดเจนขึ้นเด็กจะวาดรูปร่างที่คุ้นเคยได้เช่น วงกลมวงรีสี่เหลี่ยมจัตุรัสสี่เหลี่ยมผืนผ้าสามเหลี่ยมและรูปกากบาทฯลฯรูปแต่ละรูปเป็นการเรียนรู้ด้วยตนเองด้วยการฝึกฝนการขีดๆเขียนๆตลอดเวลา
ขั้นที่3 รู้จักออกแบบ (Design stage) ขั้นนี้เด็กเริ่มมีความสามารถรวมการขีดๆ
เขียนๆ ที่เป็นรูปร่างเข้าด้วยกัน ทำให้เกิดเป็นรูปโครงสร้างหรือเค้าโครงในช่วงนี้เด็กเริ่มจะนำรูปร่างต่างๆมารวมกันเป็นโครงสร้างที่คุ้นเคยเช่นการนำเอากากบาทใส่ลงในสี่เหลี่ยมผืนผ้า (รูปที่1) หรือรูปวงกลมเล็กใส่ลงในวงกลมใหญ่(รูปที่2)รูปที่1รูปที่2เมื่อเด็กนำเอารูปร่างต่างๆมารวมกัน เช่นนี้ก็แสดงว่าเด็กเริ่มเข้าสู่ขั้นตอนที่เรียกว่าขั้นรู้จักออกแบบเด็กเรียนรู้ว่ารูปร่างต่างๆเหล่านั้นสามารถขยับตำแหน่งได้เช่นวางติดกัน วางใกล้ๆกันหรือวางห่างๆกันหรือนำรูป 2 หรือ 3 หรือมากกว่ามารวมกันเป็นแบบนอกจากนี้เด็กยังสามารถรวมวัตถุรูปทรงต่างๆเข้าด้วยกันมีความสามารถและรู้ว่าวัตถุต่างๆมีสีรูปร่างน้ำหนักคุณภาพและมีชื่อเรียกการที่เด็กเอากากบาทใส่ลงในสี่เหลี่ยมผืนผ้าหรือเอาวงกลมเล็กใส่ลงในวงกลมใหญ่ เด็กจะได้เพิ่มประสบการณ์ในการเห็น และเพิ่มความมีไหวพริบขึ้น
ขั้นที่ 4 การวาดแสดงเป็นภาพ
ขั้นการวาดแสดงเป็นภาพ (Pictorial stage) ขั้นนี้เป็นขั้นขีดๆเขียนๆของเด็กอายุ
4 หรือ 5 ขวบ ซึ่งเริ่มจะแยกแยะวัตถุที่เหมือนกันตามมาตรฐานของผู้ใหญ่ได้ขั้นนี้ เป็นขั้นต่อจากขั้นรู้จักออกแบบ (Design stage)เด็กอายุ4และ5ขวบจะเริ่มเขียนรูปแบบที่ให้ภาพชัดเจนพอที่ผู้ใหญ่จะรู้ได้ ขั้นตอนนี้แสดงถึงความเป็นเด็กที่โตขึ้น และมีจินตนาการเด็กจะสามารถรวมขั้นตอนต่างๆที่ผ่านมาข้างต้นทั้งหมดเข้าด้วยกัน เพื่อมุ่งไปสู่งานที่เป็นจริงและเป็นการแสดงถึงงานศิลปะด้วยจากการเริ่มต้นวาดรูปวงกลมอาจจะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการค้นพบความสัมพันธ์ของศิลปะตัวอย่างเช่นการลากเส้นรัศมีออกจากจุดศูนย์กลางหรือออกจากลงกลมก็ดูเหมือนเป็นแสงอาทิตย์ที่ออกจากดวงอาทิตย์ (รูปที่ 5)หรือบางทีอาจจะดัดแปลงเป็นรูปตะขาบได้(รูปที่ 6)รูปที่5 รูปที่6งานศิลป์โดยเฉพาะรูปนี้เป็นขบวนการของความคิดสร้างสรรค์อันมีเอกลักษณ์ของตัวมันเองพระอาทิตย์หรือตะขาบเกิดจากการรวมของเส้นและวงกลมทำให้เห็นรูปดังกล่าวมากกว่าจะเห็นเป็นวงกลมและเส้นเป็นความจริงที่ว่างานศิลป์ในแต่ละส่วนจะมีความสัมพันธ์กับภาพทั้งภาพเช่นเดียวกับมีความสัมพันธ์กับส่วนอื่นๆ
นาความคิดสร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัยให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
กิจกรรมนี้ เป็นกิจกรรมศิลปะส่วนตัวฝึกให้เด็กได้ใช้สีที่หลากหลายในการระบายสี ไม่ใช้สีซ้ำซาก หรือใช้สีเพียงสีใดสีหนึ่ง
ผลงานของฉัน
ผลงานของเพื่อนทุกคนในหอ้ง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น